Zachód zbiera zgniłe owoce swojej (czytaj: amerykańsko-niemiecko-francuskiej) polityki. Słowa Miedwiediewa o tym, że to UE jest bardziej uzależniona od Rosji niż ta od UE wypowiedział przywódca państwa świadomego swej siły i bezkarności. Bezkarność wynika z prostej kalkulacji – żaden z krajów Zachodu nie chce wojny, szczególnie wymiarze globalnym. A już na pewno nie z powodu (z ich punktu widzenia) małej Gruzji na końcu świata. Siła wzięła się z pieniędzy wynikających z szalejących cen surowców.

Obydwa te czynniki nie były zależne od kogokolwiek, wystąpiłyby tak czy inaczej, ale nie oznacza to, że obecny stan rzeczy był nie do uniknięcia. Europa tak czy owak była skazana na rosyjskie surowce, nie musiała jednak robić Wielkiemu Bratu prezentów w postaci niespójnej, niekonsekwentnej, egoistycznej polityki prowadzonej przez poszczególne kraje z osobna (szczególne pozdrowienia dla kanclerza Schrödera z jego gazociągiem) zamiast jednolitej strategii uwzględniającej interesy wszystkich krajów UE i zabezpieczającej je przed rosyjskim szantażem. Jest, jak jest. Pytanie, czy to czegoś przywódców europejskich krajów nauczy.

Pewnie niestety nie, ale marne są też widoki na rozsądek, logikę i konsekwencję w wypowiedziach niektórych polskich polityków i komentatorów dotyczących tego tematu. Oto ludzie, którzy przez lata (poniekąd słusznie) twierdzili, że w polityce liczą się tylko interesy, a nie żaden tam wizerunek, słowa, przyjaźnie, uśmiechy itp., dziś głoszą wielki sukces prezydenta w postaci jego obecności i wypowiedzi na wiecu w Tbilisi. I z obecnością, i z wypowiedzią utożsamiam się, jeśli chodzi o moralność, przyzwoitość, prawdę. Ale co do wspomnianych interesów? Jakie udało się nam załatwić dzięki wyjazdowi i występowi prezydenta? Jedyna dająca się określić korzyść to pozytywny stosunek narodu gruzińskiego do Polski. I na tym koniec. Ile to znaczy w sensie praktycznym? No właśnie.

Jeśli ktoś chciałby dowodzić, że akcja głowy naszego państwa wywołała reakcje państw zachodnich (że niby się zawstydzili?), to przypominam, że po pierwsze, tak szeroko u nas komentowany wiec w Tbilisi niemal nie został dostrzeżony na Zachodzie, więc siła nacisku wywołanego przez ów fakt była żadna. A po drugie, czy kraje kierujące się wyłącznie własnym interesem podjęłyby jakiekolwiek działanie tylko z powodu wizerunkowego nacisku państw o wiele mniejszych i słabszych? Bzdura.

Prawda jest taka, że – nie licząc wspomnianej wyżej atencji Gruzinów wobec nas – jedyną korzyścią z wiecu w Tbilisi jest poprawa wizerunku prezydenta Kaczyńskiego, czyli czysty PR. Droga do powstrzymania rosyjskiej agresji wobec swoich dawnych satelitów wiedzie bowiem przez skierowanie wobec niej odpowiednio silnych argumentów polityczno-ekonomicznych, a na to kraje Europy Środkowo-Wschodniej są zbyt słabe każdy z osobna i wszystkie razem wzięte. Do tego trzeba akcji państw o wiele silniejszych politycznie i gospodarczo. Dlatego należy dążyć do skoordynowanych działań krajów Zachodu, czyli UE i USA. Z całą pewnością nie osiągnie się tego pełnymi gromkich słów wiecami i wywiadami. Od tego jest dyplomacja.

Wyjazd naszego politycznego pawlaczo-kargulowego duetu na szczyt UE to okazja do odegrania przez Polskę konstruktywnej roli. Prezydent może nalegać na natychmiastowe wprowadzenie sankcji ekonomicznych przez UE, a jeśli nie jest to realne, ze złagodzoną propozycją (żądanie wycofania wojsk rosyjskich z określonym bardzo krótkim terminem pod groźbą sankcji) mógłby wystąpić premier.

Płd. Osetii i Abchazji uratować się już wprawdzie nie da (oni za skarby świata stamtąd nie wyjdą, bo wyszliby na przegranych), ale wycofanie się Rosjan z Gruzji można i należy na nich wymóc. W końcu muszą handlować z kimś dostatecznie bogatym, by zaspokoić ich potrzeby. Zresztą ekonomia już raz się w konfrontacji z mocarstwem ze wschodu sprawdziła, więc należy korzystać ze sprawdzonych wzorców.

Najważniejsze, by UE potrafiła być w swoim działaniu konsekwentna. Jeśli dziś jej przedstawiciele mówią o sankcjach, to nie może być tak, że wszystko skończy się na werbalnym potępieniu działań Rosji. Nie ma nic gorszego niż gromkie słowa, za którymi nie idą czyny. Kto ma dzieci, ten wie, o czym mówię.

W dyskusji nad gruzińską wojną uderzyło mnie jeszcze jedno – korzystanie z ogranego chwytu retorycznego zamykającego usta każdemu, kto nie podąża z poglądami za państwowo-medialną wizją politycznej rzeczywistości. M. Rybiński sformułował rzecz następująco: Każdy, kto moralne wsparcie dla Gruzji pustoszonej przez imperialne mocarstwo nazywa demolowaniem polskiej polityki zagranicznej, jest dla mnie rosyjskim agentem wpływu, ale w ostatnich dniach można było przeczytać i usłyszeć również inne warianty tego sposobiku. Oprócz oczywistej nieuczciwości takiego postawienia sprawy (albo śpiewasz tak, jak ja, alboś agent, czyli zdrajca) zdumiewa mnie krótkowzroczność autorów podobnych konstrukcji. Nacinają się bowiem w kompletnie banalny sposób – z takich błyskotliwych chwytów wynika na przykład, że agentem wpływu Moskwy musi być (jeszcze niedawno stawiany za wzór niezależności myślenia i postępowania) pewien prezydent z kraju ościennego, który zdanie na temat przyczyn wojny i reakcji na nią ma zgoła nieśrodkowoeuropejskie.

Ale co tam Klaus. Jeśli się głębiej zastanowić, to można dojść o wniosków jeszcze bardziej przygnębiających. Koncept z domniemanymi agentami wpływu oparty jest na zasadzie zgodności ich wypowiedzi czy uczynków z chwilowym interesem Rosji (to trochę jak z sejmowymi głosowaniami – z kim zagłosuje SLD, ten zaraz ma ogłoszoną przez konkurentów koalicję). Interesem Rosji było doprowadzenie do konfliktu zbrojnego z Gruzją. Temu służyły przygotowania i prowokacje. Ale do wyprowadzenia wojsk w pole trzeba było pretekstu. W myśl owej konstrukcji logicznej (?) ten, kto pretekstu dostarczył, musiałby być uznany za agenta wpływu (co najmniej).

Nie ironizuję ot tak sobie. Chodzi mi o to, że przy takim stawianiu sprawy nie da się dyskutować, bo wolno tylko śpiewać w chórze A ja już raz to przeżyłem i do dziś mam uraz. Wolę już denerwować się głupstwami tu i ówdzie pisanymi i mówionymi niż sytuacją, w której ktoś nie może tych głupstw artykułować.