Nie wiem od kiedy to trwa i kiedy się pojawiła ta cecha (?), ale co najmniej od kilkuset lat. Jest ona taka bardziej wschodniego rodowodu. Aczkolwiek ma też sporo wspólnego z wyznawana przez wiekszośc Polaków religią.

Idzie mi o permanentne istnie instytucji, do której można się odwołać, składać prosby i zażalenia: Bóg, cesarz, pierwszy sekretarz etc. Możliwośc odwołania się czy złożenia petycji daje z jednej strony mikre, ale zawszeć istniejące poczucie bezpieczeństwa (nawet irracjonalnego w przypadku Boga).

Na zachód od Odry i w protestantyźmie duży nacisk kładziono i dalej kładzie sie na indywidualne zdolności człowieka, konieczność samodzielnego kształtowania swego bytu, przede wszystkim doczesnego. Religia była związana z kwestiami etycznymi, moralnymi itd. Ty, człówieku, módl się zaś i pracuj na chwałe Boga, ale i swoje doczesne powodzenie. Bo jak Go będziesz chwalił, gdy nędza ci na to nie pozwoli.

Dlatego długo jeszcze nie zrozumiemy Rosjan, dla których odwołanie istnieje od setek lat w postaci osoby cara, sekretarza generalnego KC. Do tego został zbudowany cały system, którego elementy przejęliśmy, zdobiąc przy okazji w swoje charakterystyczne ornamenty.

Pozdrawiam serdecznie