W dniach 7-8 czerwca 2003 r. siedmiu z zamordowanych przez Polaków w latach 1943 – 1944 duchownych prawosławnych (czy grekokatolickich też, nie wiem) uznano za męczenników za wiarę i kanonizowano w Chełmie. Rada Chełmska, powołana 30 kwietnia 1944 roku w Chełmie podczas zebrania przedstawicieli ukraińskiej społeczności z Lubelskiego, wystosowała tego dnia memoriał do wszystkich biskupów świata pod tytułem “Ratujcie nas przed polskimi zbrodniami !”. Radzie przewodniczył metropolita prawosławny Iłarion. Ten memoriał w mojej ocenie brzmi jak ulotka propagandowa. Zawiera ewidentne kłamstwa, np. “ W ciągu dwóch tygodni w miesiącu marcu 1944 r. w samym tylko powiecie hrubieszowskim zginęło z rąk Polaków ponad 2000 prawosławnych.” Podczas gdy meldunek UPA z dnia 5 maja 1944 r. podaje, że w hrubieszowskim w okresie 10 luty – 5 kwietnia 1944 r. w 36 spalonych wsiach Polacy zamordowali 875 Ukraińców. To zresztą również kłamstwa, wśród spacyfikowanych ukraińskich wsi wymienia się Oszczów (!). Historia zagłady tej wsi warta jest osobnego omówienia, jako przykład ludobójczej taktyki UPA, która doprowadziła do zagłady wsi, wymienianej później jako przykład polskiego bestialstwa. Memoriał podaje przykłady okrutnych tortur, w jakich giną kobiety, dzieci i duchowni – Ukraińcy. “Prawdziwa historia nie będzie milczała na temat straszliwych tortur, jakim poddawano niewinne duchowieństwo prawosławne. Na wieki okryją one hańbą cały naród polski…”
Rada Chełmska odnośnie UPA oświadczyła: “ uznać UPA za jedyną ukraińską siłę zbrojną oraz władzę polityczną na Chełmszczyźnie, która stanęła w obronie życia miejscowej ludności ukraińskiej. Dzisiaj jeden oddział UPA jest wart więcej, niż wszystkie Ukraińskie Komitety Pomocy razem wzięte”.
Na koniec jeszcze jeden cytat z Memoriału sygnowanego przez metropolitę Iłariona :“W imię Chrystusa zwracamy się do nas wszystkich: “Opamiętajcie się, nie podnoście ręki na bezbronnych !”.