Jednym z głównych symboli Świąt Bożego Narodzenia jest przyozdobiona choinka. Ten symbol stał się tak integralnym elementem świątecznego wystroju polskich domów, że nierzadko zapominamy o jego relatywnie niedawnej metryce i jakby powiedział prawdziwy Polak-Katolik „obcym” pochodzeniu. Obcym w potrójnym sensie: wyznaniowym, narodowościowym i po części społecznym. Choinka przyszła bowiem z protestanckich obszarów Niemiec i początkowo jej popularność była ograniczona do wyższych warstw społecznych. Rozprzestrzenianie się choinki nie obyło się również bez protestów niektórych duchownych, którzy piętnowali bałwochwalczą praktykę.

Przypomnijmy zatem, że najwcześniejsze wzmianki o zwyczaju ustawiania ozdobnej świątecznej choinki pochodzą z XVI wieku. Istnieją rzecz jasna różne legendy, które próbują nadać tej praktyce sankcje dawności i lokują jej powstanie w czasach wczesnego średniowiecza czy nawet antyku. Nie są jednak poświadczone źródłowo. Z historycznego punktu widzenia rzecz wygląda następująco: świąteczne drzewko pojawiło się na terenie świętego cesarstwa rzymskiego w czasach nowożytnych. Jedna z pierwszych wzmianek mówi o choince ustawionej w 1539 roku w katedrze w Strasburgu. W XVI wieku choinki były jednak szczególnie popularne wśród rzemieślników, którzy stawiali je przed cechowymi budynkami. Wiek później zwyczaj się upowszechnił i choinki zaczęły pojawiać się również w mieszczańskich domach.

Jeden z przekazów mówi, że idee przyozdabiania drzewka jako pierwszy wysunął Marcin Luter. Warto podkreślić, że przez długi czas ozdabianie choinki było postrzegane jako zwyczaj protestancki. Na tereny zamieszkałe przez katolików zwyczaj ten rozprzestrzenił się dopiero w XIX wieku. Kościół katolicki przyswoił sobie ozdobną choinkę niejako z konieczności: nie był w stanie zabronić tej spontanicznie rozprzestrzeniającej się praktyki.

Początkowo ozdobna choinka stała się szczególnie popularna wśród szlachty i arystokracji. W XIX wieku pojawiła się na dworach w Wiedniu, Paryżu i Petersburgu. W ciągu XIX wieku choinka stopniowo stawała się coraz bardziej powszechna. Została przyswojona także przez niższe warstwy społeczne. Stała się najbardziej rozpoznawalnym symbolem świąt Bożego Narodzenia.
Do Polski choinkę przenieśli niemieccy protestanci na przełomie XVIII i XIX wieku. Początkowo zwyczaj ozdabiania choinki praktykowany był w zasadzie tylko w miastach Stopniowo jednak przenikał również na wieś wypierając tradycyjną polską ozdobę jaką była podłaźniczka oraz zastępując znacznie starszy zwyczaj dekorowania snopu zboża.

Już w XVI wieku pojawiały się także krytyczne zatroskanych kaznodziei, którzy narzekali, że przyozdabianie choinki przesłania ludziom istotę bożonarodzeniowych świąt. Zdarzało się, że dekorowanie świątecznego drzewko określane było mianem pogańskiego zwyczaju. Biblia – podkreślano – zabrania takich praktyk.
W Księdze Jeremiasza czytamy:” «Nie przyswajajcie sobie postępowania narodów, ani nie obawiajcie się znaków niebieskich, mimo że obawiają się ich narody. Albowiem to, co wzbudza lęk u narodów, jest niczym, jako że jest drewnem wyrąbanym w lesie, obrobionym dłutem, rękami rzeźbiarza. Zdobi się je srebrem i złotem, umocowuje się za pomocą gwoździ i młotka, by się nie chwiało [...] nauka pochodząca od bałwanów – to drewno. Srebro kute w płytki, przywożone z Tarszisz, a złoto z Ufaz – dzieło sprawnych rąk złotnika. Szaty ich są z purpury i szkarłatu – to wszystko jest dziełem zręcznych rzemieślników. Pan natomiast jest prawdziwym Bogiem, jest Bogiem żywym i Królem wiecznym…”.

Niektórzy chrześcijańscy fundamentaliści interpretują ten fragment jako odnoszący się do choinki. Mówi on jednak raczej o kulcie idoli. Inni wskazują na brak wzmianek w Biblii o choince – z czego wyciągają wniosek, że chrześcijanie powinni zwyczaj ozdabiania drzewka zarzucić. W niektórych krajach, zwłaszcza śródziemnomorskich choinka przez wielu ludzi postrzegana jest jako przejaw amerykanizacji lub wpływu protestantyzmu. Nawołują oni do kultywowania rodzimych tradycji takich jak np. szopki bożonarodzeniowej czy postaci znanych z lokalnych legend (np. Orentzago w kraju Basków).